باربد؛ افسانه موسیقی ایران در دربار خسرو پرویز (قسمت دوم)

باربد؛ افسانه موسیقی ایران در دربار خسرو پرویز (قسمت دوم)

پس از آنکه باربد با نغمه‌ای سحرانگیز نظر خسرو پرویز را به خود جلب کرد، به دربار راه یافت. اما این آغاز، سرشار از چالش‌های پنهان بود. سرکش، نوازنده رسمی دربار، که سال‌ها در سایه پادشاهی ساسانی فرمانروای مطلق موسیقی دربار بود، اکنون باید جای خود را با استعدادی جوان و خلاق تقسیم می‌کرد.

رقابت پنهان با سرکش

سرکش که نفوذ زیادی در دربار داشت، از همان ابتدا در صدد برآمد تا باربد را تضعیف کند. او بارها سعی کرد تا باربد را در اجرای رسمی، دچار تزلزل و شکست کند؛ اما نبوغ ذاتی و تسلط فنی باربد بر ساز و نغمه، راه را بر حسادت‌ها بست. روایت است که باربد در پاسخ به این رقابت، دست به خلاقیت‌هایی زد که تاریخ موسیقی را برای همیشه متحول کرد.

تولد هفت خسروانی

در این دوران، باربد برای نخستین بار مجموعه‌ای از هفت لحن موزون و دراماتیک را ساخت که بعدها به نام هفت خسروانی شهرت یافت. این لحن‌ها نه‌تنها زیباشناسی موسیقی درباری را دگرگون کردند، بلکه جنبه‌هایی عرفانی و روایی نیز در خود داشتند.
نام این هفت لحن، برگرفته از وقایع، احساسات، و ویژگی‌های دوران خسرو پرویز بود. برخی روایت‌ها حتی معتقدند که هر یک از این لحن‌ها، در یکی از روزهای هفته برای شاه نواخته می‌شدند، تا هم با حالات روحی پادشاه سازگار باشند و هم حکایت‌گر وقایع دربار.

سی لحن باربد و ماه‌های ایرانی

باربد به این هفت لحن اکتفا نکرد. او در ادامه، سی لحن باربد را بر پایه تقویم سی‌روزه ایرانی ساخت. هر لحن، نمادی از یک روز و حال‌وهوای خاص بود. ترکیب این سی لحن با هفت خسروانی و پنج لحن فرعی دیگر، بعدها پایه‌گذار نظام موسیقایی ۳۶ لحن شد که برخی آن را مقدمه‌ای بر دستگاه‌ها و گوشه‌های موسیقی ایرانی امروز می‌دانند.

ادامه دارد…

در قسمت سوم، به تأثیر باربد بر سیاست فرهنگی دربار، ارتباطش با خسرو پرویز، و سرانجام تراژیک او خواهیم پرداخت.

یادداشت سردبیر (ویژه سئو)

باربد تنها یک نوازنده نبود، بلکه پایه‌گذار نوعی اندیشه ساختارمند در موسیقی ایرانی به شمار می‌آید؛ چیزی که امروزه در قالب دستگاه‌ها و ردیف‌های سنتی آموزش داده می‌شود.
در آموزشگاه موسیقی روناک، مفاهیم موسیقی دستگاهی، ردیف‌نوازی و شناخت لحن، با الهام از میراث باربد، به‌صورت دقیق و اصولی آموزش داده می‌شود. اگر به‌دنبال یادگیری تار، سه‌تار ، سنتور و یا اموزش سازهای دیگر نیز هستید و در محدوده غرب تهران (کاشانی، مهران، ستاری، یا اباذر) زندگی می‌کنید، آموزشگاه روناک یکی از بهترین گزینه‌ها برای آغاز مسیر هنری شماست.
برای اطلاعات بیشتر و رزرو جلسه مشاوره رایگان، با شماره‌های ۰۲۱۴۴۰۰۶۰۳۶ یا ۰۲۱۴۴۰۰۵۷۳۹ تماس بگیرید.

دیدگاهتان را بنویسید