در تاریخ موسیقی ایرانی، نام باربد به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین نوازندگان و آهنگسازان شناخته می‌شود. او در دوران خسرو پرویز، پادشاه نامدار ساسانی، می‌زیست؛ دوره‌ای که از درخشان‌ترین دوران‌ها برای موسیقی ایران محسوب می‌شود.
باربد کیست؟
باربد (یا فهلَبد)، از اهالی مرو یا نیشابور، نوازنده‌ای چیره‌دست بود که با نوآوری‌هایش در ساخت لحن و دستان، تأثیر عمیقی بر تاریخ موسیقی گذاشت. او با ساخت آثاری مانند هفت خسروانی و سی لحن باربد، پایه‌های موسیقی دستگاهی ایرانی را تثبیت کرد.
موسیقی در دوره ساسانی
در زمان خسرو پرویز (۵۹۰ تا ۶۲۸ میلادی)، موسیقی در دربار پادشاهی ساسانیان جایگاه ویژه‌ای داشت. شاه، مجموعه‌ای از خنیاگران، نوازندگان و شاعران را گرد خود جمع کرده بود. در این میان، سرکش، نوازنده رسمی دربار، بر همه امور موسیقی نظارت داشت و از ورود استعدادهای جدید جلوگیری می‌کرد.
ورود پنهانی باربد به دربار
طبق روایت‌های معتبر از جمله در شاهنامه فردوسی، تاریخ طبری و تاریخ موسیقی ایران نوشته روح‌الله خالقی، باربد برای رسیدن به دربار با مخالفت سرکش روبه‌رو شد. او تصمیم گرفت راهی دیگر برگزیند. یک شب خود را به باغی در نزدیکی کاخ سلطنتی رساند و در پشت درختی پنهان شد.
در آن هنگام که خسرو پرویز در کاخ نشسته بود، صدای ساز باربد از باغ برخاست. پادشاه از این نغمهٔ دل‌انگیز شگفت‌زده شد و دستور داد تا نوازنده را بیابند. این لحظه، سرآغاز ورود رسمی باربد به دربار شد؛ آغازی بر فصلی تازه در تاریخ موسیقی ایران.
ادامه دارد…
در قسمت دوم، به رقابت پنهانی بین باربد و سرکش و چگونگی تولد هفت خسروانی و دیگر لحن‌های جاودانه خواهیم پرداخت.
یادداشت سردبیر
اگر به یادگیری موسیقی اصیل ایرانی، سازهای سنتی مانند تار و سه‌تار، یا ردیف‌نوازی به سبک قدما علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم سری به بهترین آموزشگاه موسیقی غرب تهران بزنید. به‌ویژه اگر ساکن منطقه ۵ تهران، محله آیت‌الله کاشانی یا محله اباذر هستید، دسترسی آسان به آموزشگاه موسیقی روناک می‌تواند شروع مسیر هنری شما باشد.
در آموزشگاه موسیقی روناک، اساتیدی با تجربه در زمینه موسیقی سنتی ایران، آموزش تار، سه‌تار و تنبک را با اصولی علمی و ریشه‌دار ارائه می‌دهند.